پایش دمای سطح زمین و بررسی رابطه کاربری اراضی با دمای + سطح با استفاده از تصویر سنجنده ETMو OLI )مطالعه موردی: استان قم( علی سرکارگراردکانی 4 مرضیه حاجیلو 1 سید علی المدرسی 2 نسیم زرنگ 3 1.دانشجوی کارشناسی ارشد رشته RS&GIS دانشگاه آزاد اسالمی واحد یزد armanafrand@yahoo.com 2.استادیارگروه سنجش از دور و سیستم اطالعات جغرافیاییدانشگاه آزاد اسالمی واحد یزد almodaresi@yahoo.com 3. دانشجوی کارشناسی ارشد رشته RS&GIS دانشگاه آزاد اسالمی واحد یزد Zerang_nasim@yahoo.com 4.عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین )ع( aliardakani@yahoo.com 1 -مقدمه : حرارت سطح زمین شاخص مهمی در مطالعه مدلهای تعادل انرژی در سطح زمین و فعل و انفعاالت بین زمین و اتمسفر در مقیاس منطقه ای و جهانی است. تصاویر سنجش از دور مادون قرمز و حرارتی به دلیل پوشش وسیع منبع اطالعاتی مناسبی به منظور تهیه نقشه های حرارتی سطح آب و خشکی می باشند )مرادی مهربان و سرکارگر 3131(. از آنجایی که ایستگاههای هواشناسی فقط اطالعات دما را برای نقاطی خاص اندازه می گیرند با استفاده از روش های مختلف دمای سطح زمین تعیین گردید. آنگاه دمای اندازه گیری شده از روشهای دیگر با دمای اندازه گیری شده هواشناسی مقایسه گردید. جزایر حرارتی شهری از معمول ترین پدیده های شهری اند که در آنها برخی از مناطق شهری و بخصوص مراکز شهرها چند درجه ازمناطق اطرافشان گرم تر می شوند. استان قم با وسعت 33 هزار و 812 کیلومتر مربع بین مدار 13 درجه و 31 دقیقه تا 11 درجه و 31 دقیقه ی عرض شمالی نسبت به خط استوا و 15 درجه و 15 دقیقه تا 13 درجه و 15 دقیقه ی طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویچ در بخش مرکزی ایران قرار دارد. محدوده مورد مطالعه شامل بخش اعظم استان قم شامل بخش مرکزی کهک خلجستان سلفجگان می باشد که فعالیتهای صنعتی و تجاری استان نیز در این منطقه انجام می گردد. 1
شکل) 1 (:موقعیت شماتیک استان قم)منبع برنامه ریزی استانداری قم( در این مطالعه نقشه دمایی سطح زمین در دو بازه زمانی 8558 و 8531 تهیه شد و دقت آنها از طریق تطبیق با اطالعات ایستگاههای هواشناسی استان بررسی و مقایسه گردید. با توجه به اینکه ماهواره لندست ساعت 35 صبح از منطقه عبور می کند بنابراین دمای هوا در ساعت 35 صبح مورد نیاز است. از بین ایستگاهها 1 ایستگاه قم شکوهیه قم کهک کوشک نصرت سلفچگان سینوپتیک هستند و دمای هوا برای 3/1 صبح ) 6 صبح به وقت گرینویچ(برای آن موجود است. جدول 1: ایستگاه های سینوپتیک استان قم 2002-7-31 و 2013 نام ایستگاه قم شکوهیه قم کوشک نصرت کهک سلفچگان دمای 01 صبح سال 2112 22 - - 22/7 22/0 دمای 01 صبح 22/5 23 25/5 20 20/5 برای اندازه گیری دمای سطح زمین) LST ( هنوز روش کامل و دقیقی وجود ندارد. در سالهای اخیر سنجنده های + ETM و TIRS,OLI )اسپکترو رادیومتر تصویربردار باقدرت تفکیک متوسط( با عملکرد زمانی طیفی و مکانی مناسب با پیشرفتهای قابل توجهی که بر روی ماهوارهLandsat8,Landsat7 قرار داده شده است که هر 36 روز یکبار از تمام سطح زمین تصویربرداری می کند و داده هایی در 2 و 33 باند طیفی اخذ می نماید. این سنجنده دارای حساسیت رادیومتریکی باال ) 38 بیت( ودامنۀطیفی آن از طول موج های 5/31 تا 38/1 میکرومتر می باشد. از آنجا که سنجنده های با قدرت تفکیک طیفی باال از جذب طیفی بخارآب در باند مادون قرمزجلوگیری می کنند لذا این امر موجب افزایش دقت محاسباتی در تعیین شاخص پوشش گیاهی NDVI )که روش محاسبه دمای سطح زمین در این مطالعه می باشد(می گردد به همین دلیل از تصاویر سنجنده + ETM OLI, ماهواره Landsat که قدرت تفکیک طیفی باالیی دارد استفاده شده است. 2
از جمله روش های محاسبه دمای سطح زمین استفاده از شاخص پوشش گیاهی Normalized Difference Vegetation ( )Index می باشد که پایه این شاخص براساس اختالف در بازتاب های طیفی)باندهای انعکاسی قرمز و مادون قرمز نزدیک( ناشی از وضعیت پوشش گیاهی حاکم است.)شمسی پور علوی پناه محمدی ) 3123 Bnir Bred NDVI Bnir Bred رابطه) 3 ( LST گیاهی پوشش رشد در خاك سطح دمای که ازآنجایی مؤثر است است مقادیر معیاری صورت به برای ارزیابی وضعیت و گسترش پوشش گیاهی استفاده میشود.)شمسی پور علوی پناه محمدی ) 3123 از مشخصات طیفی برای تعیین دمای سطح زمین و جزیره حرارتی نیز استفاده شده است.بطوریکه اسمیت و همکاران )3333( در استرالیا با استفاده از داده های NOAAوTM برای استخراج همچنین کر و همکاران) 3338 ( روشی برای بازیابی LST و رابطه آن با NDVI LST گیاهی برآورد کردند. علوی پناه) 3331 ( رابطه قوی بین داده های حرارتی و کردند. بین از نتایج مطالعات ون و همکاران با استفاده از شاخص شاخص گیاهی وNDVI سطح ودمای اکالهما پرداختند. )مرادی همکاران 3131( به زمین استفاده کرده است. در مناطق خشک و نیمه خشک بر اساس خاك لخت و پوشش VTCI پایش NDVI و چندین منطقه مختلف ایران را بررسی حاصل از تصاویر ماهواره MODIS برپایه همبستگی منفی خشکسالی درجلگه هدف از این مقاله پایش دمای سطح زمین با استفاده از شاخص پوشش گیاهی NDVI های جنوبی بخش از هایی حاصل از تصاویر ماهواره و تگزاس Landsat در محدوده استان قم می باشد همچنین رابطه کاربری اراضی با دمای سطح شهر قم به صورت موضوعی بررسی می شود. -مواد و روش ها: تصاویر در 13 جوالی سال 8558 میالدی و 83 جوالی سال 8531 میالدی می باشد.. در این مطالعه پس از انجام مراحل ابتدایی از جمله تصحیح هندسی دمای روشنایی حاصل گردید و سپس با استفاده از شاخص پوشش گیاهی ضریب گسیل و در انتها دمای سطح زمین به شرح ذیل برآورد گردید. الف-دمای روشنایی: برای محاسبه دمای روشنایی ابتدا باید داده های مادون قرمز حرارتی به رادیانس تبدیل شود در واقع بعد از انجام کالیبراسیون و پس از استفاده از عکس قانون پالنک )برای تبدیل رادیانس به دمای روشنایی( الزم است تصحیحات اتمسفری انجام و دمای روشنایی به دمای واقعی تبدیل شود )علوی پناه کاظم 3126(. 3
تبدیل واریانس طیفی به دمای جسم سیاه از رابطۀ پالنک )TB( برای تبدیل مقادیر تابش طیفی به دمای جسم سیاه استفاده شد مراحل به شرح ذیل می باشد: باند 6 لندست دارای دو برداشت است و رابطه هر دو برداشت با آمار ایستگاههای هواشناسی مورد بررسی قرار گرفت و برداشت L6 جهت برآورد دمایی مناسب تر تشخیص داده شد چون ضریب همبستگی بین دمای هوا و برداشتL6 برابر با 5/236 و سطح معنادار آن 5/581 و ضریب همبستگی بین دمای هوا و برداشتL6 برابر با 5/51 و سطح معنادار آن 5/51 بود.)دشتکیان دهقانی 3121( باند 6 Gain( )Low دامنه روشنایی باالیی را در برمی گیرد که برای روز کاربرد بیشتری دارد )معروف نژاد عباس(. برای ماهوارة لندست 1 تبدیل اعداد دیجیتالی (DN) به اعداد انعکاسی بر اساس مقادیر مرجع تابش طیفی ارائه شده در راهنمای سنجنده) NASA,2004:254 ( و با استفاده از متادیتا تصویر براساس رابطۀ زیر: رابطه) 8 ( L λ=(lmax-lmin/qcalmax-qcalmin)*( Q cal- QCALMIN )+ LMIN LMIN :از صفر تا 3 انعکاس نوری عدد دیجیتالی LMAX :انعکاس نوری عدد دیجیتالی : QCAL عدد دیجیتالی برای ماهواره لندست 2 تبدیل اعدادرقومی AL از متادیتا تصویر استخراج گردید. (DN) به رادیانس طیفی با استفاده از رابطه 1 بدست می آید که مقادیر ML و Lλ = ML Qcal + AL رابطه) 1 ( L λ M L A L Q cal = TOA spectral radiance (Watts/( m2 * srad * μm)) = (RADIANCE_MULT_BAND_x, where x is the band number) = (RADIANCE_ADD_BAND_x, where x is the band number) = Quantized and calibrated standard product pixel values (DN) دمای روشنایی( Temperature (Brightness دمای متناظر با انرژی تابشی دریافتی ازسطحی که پدیده یا شئ توسط سنجنده است که ازحل معکوس رابطه پالنک طبق رابطه 3 بدست می آید. رابطه) 3 ( hc / k k 2 T b 2 5 2h ln c 1 ln K1 1 L L 1 8 :ثابت پالنک :k )Js( 62686* 10 h 2.998m s 34 ثابت بولتزمن :C سرعت نور * 10 2 1 1 1 34 : K m طول موج مرکزی هر باند : W m m sr : تابش طیفی 1.3807JK * 2 K1 L 10 2 1 1 W m m sr ضرایب کالیبراسیون جدول 2. ضرایب کالیبراسیون دمای روشنایی سنجنده ) + Landsat(ETM ضرایب K 2 3828/13 K1 666/53 )LG باند 6 ( 4
جدول 3. ضرایب کالیبراسیون دمای روشنایی سنجنده Landsat(OLI) ضرایب K 2 3853/3 K1 325/23 باند 33 به علت دیده های جذب و پخش اتمسفری دمای روشنایی کمتر ازدمای واقعی سطح زمین است.برای دستیابی به دمای روشنایی باید مقدار رقومی هر پیکسل به کمک مقادیر کالیبراسیون داده شده به رادیانس تبدیل شود رابطه بین رادیانس و دمای روشنایی بوسیله تابع پالنک طبق رابطه 3 بیان می شود )مرادی مهربان و سرکارگر 3131(. 1 ب- ضریب گسیل : روشهای متفاوتی جهت بدست آوردن ضریب گسیل وجود دارد که در این مقاله از روش شاخص پوشش گیاهی که از جمله آنها شاخص NDVI می باشد که رابطه آن براساس باندهای مادون قرمز نزدیک و قرمز طبق رابطه 3 می باشد. از آنجا که سطح خشکی از پدیده های مختلفی چون انواع پوشش گیاهی خاك و... تشکیل شده لذا اندازه گیری ضریب گسیل در مطالعات حرارتی سطح خشکی متغییر بوده و محاسبه دقیق آن از اهمیت باالیی برخوردار است.)مرادی مهربان و سرکارگر 3131(. ج-محاسبه گسیلمندی )توان تشعشعی سطح زمین (: دمای سطح زمین) LST ( : محاسبه دمای سطح زمین اهمیت زیادی در مطالعات محیطی دارد و از سرفصل های مهم علمی تحقیقاتی می باشد. تغییرات مکانی LST در فواصل خیلی کم هم روی می دهد اما قدرت تفکیک مکانی اغلب تصاویر حرارتی ماهواره ها در مقایسه با تغییرات LST بر روی زمین بسیار کم است )علوی پناه کاظم 3126(. دراین روش از آستانه گذاری NDVI استفاده می شود پیکسل مربوط به خاك خشک با میزان گسیلمندی حرارتی لندست 5/312 می باشد. اگر >0/5 NDVI پیکسل های با ارزش NDVI بزرگتر از 5/1 مناطق با پوشش گیاهی کامل را نشان می دهد و مقدار ثابت گسیلمندی آنها 5/321 تخمین زده شده است و اگر >NDVI> 0/5 5/2 باشد در این مورد پیکسل ترکیبی از پدیده های مختلف است و مقدار گسیلمندی با استفاده از رابطه 1 محاسبه می شود )سوبرینو و همکاران 8553(. LST εv *Pv εs * 1 Pv Δε رابطه) 1 ( a در این رابطه 5/6 در نظر گرفته شده است. Pv= 1- (NDVImax-NDVI)/(NDVImax-NDVImin) a رابطه) 6 ( de اثر توزیع هندسی سطوح طبیعی و همچنین انعکاس درونی آنها را نشان می دهد. برای سطوح هموار این بخش قابل اغماض است اما برای سطوح ناهمگن و همچنین سطوح ناهموار به صورت تقریبی با استفاده از رابطه زیر به دست می آید: 1 EMISSIVITY 5
Δε (1 εs)*(1 Pv)*εv *F رابطه) 1 ( ضریب شکل است که مقدار میانگین آن بافرض توزیع هندسی متفاوت سطوح 5/11 در نظر گرفته شده است. در نهایت دمای سطح زمین برابر خواهد بود با: St T ( 1 ( * T )*ln) رابطه) 2 ( دمای کلوین را از 811/31 کم کرده تا دمای سلسیوس شهر قم به دست آید. د: طبقه بندی کاربری اراضی جهت تعیین کاربری اراضی در این بخش از طبقه بندی نظارت شده Maximum likelihood الگوریتم حداکثر احتمال با استفاده از نمونه های آموزشی تعیین شده برای کاربری های استان به 1 دسته پوشش گیاهی شهری و سطوح نفوذناپذیر آسفالت بایر آب استفاده شد. سپس رابطه هر کاربری با دمای سطح در شهر قم بطور خاص بررسی شد. -نتایج و بحث: در ابتدا پردازش مقدماتی برای تبدیل رادیانس باالی اتمسفر به تابش سطح زمین صورت میگیرد سپس با محاسبه شاخص گیاهی مراحل تعیینLST شده و در پایان نقشه بندی دمای سطح زمین در منطقه ی مورد مطالعه استخراج میگردد که جهت این کار ابتدا حداقل و حداکثر دمای سطح زمین محاسبه و سپس اقدام به پهنه بندی گردید که بر این اساس تعداد 1 کالس تعریف گردید و به هر کالس یک رنگ خاص اختصاص داده شد. همچنین با دقت در نقشه پهنه بندی که برخی قسمتها با تغییر رنگ محسوس )تغییر درجه حرارت( روبرو می شویم که می توان از آنها به عنوان آنومالی حرارتی نام برد )آنامولی حرارتی به تفاوت فاحش دمای یک نقطه با متوسط دمای پیرامون آن نقطه گویند(. این مراحل برای تصاویر دو زمانه 8558 و 8531 تکرار شد و بطور کلی مقایسه و ارزیابی دمای سطح زمین در این بازه زمانی نشان از گرم شدن نسبی یک درجه ای دما و در برخی مناطق با توجه به کاربری ها 6-1 درجه ای دما گردیده است. همچنین با گسترش شهرهای استان و ساخت و سازهای انبوه ساز به جای خانه های سنتی و باغات در 38 سال اخیر تغییر دمایی دراین بازه زمانی در استان قم و شهرقم بوضوح می توان با توجه به کاربری اراضی ها در شکل ها مشاهده کرد. -آنالیز دما در ارتباط با پوشش سطح زمین اختالف دمای اندازه گیری و سطحی محاسبه شده در بازه زمانی 8531-8558 در استان قم در ایستگاه های سینوپتیک و مقایسه آن بادمای سطحی محاسبه شده تصویر نشان از تاثیر کاربری های اراضی استان بر دمای محاسبه شده سطح در هر منطقه دارد. با تطبیق نقشه دمای پهنه بندی استان قم نقشه NDVI نقشه کاربری اراضی استان و شهر قم و همچنین بررسی آن نتایح قابل قبولی حاصل گردید. هر چند اختالف دمایی اندازه گیری شده و دمای سطحی محاسبه شده به مقدار 1 الی 3 درجه که می تواند ناشی از تاثیر کاربری اراضی باشد. از مقایسه نقشه پهنه بندی دمای سطح استان با تصویرNDVI مشاهده گردید که مناطقی با پوشش 6
گیاهی باالترنسبت به سایر مناطق دارای متوسط دمایی به مراتب پایین تری هستند هرچند پوشش گیاهی در سال 8531 نسبت به 8558 کاهش چشم گیری داشته است.مثال پوشش گیاهی باعث کمتر شدن دمای شرق و جنوب شرق شهر قم شده است و در مناطق بایر و کویری استان مثل بخشی از مرکز و شمال و غرب استان کاهش مقدار NDVI با افزایش دمای سطح زمین همراه است. الف( اراضی پوشش گیاهی دالیل پایین بودن دما در اراضی پوشش گیاهی می تواند عوامل ذیل باشد: 3. میزان رطوبت در این اراضی بدلیل آبیاری به طور قابل مالحظه ای باالتر است. 8. فعالیت های بیولوژیکی پوشش گیاهی در این اراضی باعث دمای پائین آن شده اند. 1. رفتار طیفی پوشش گیاهی در مقایسه با خاك لخت کامال متفاوت است)دشتکیان دهقانی 3121 (. ب( در یک روز آفتابی سطح یک خاك خشک زودتر از یک خاك مرطوب گرم می شود بدلیل اینکه گرمای ویژه آب بیشتر از خاك است در ضمن باتوجه به اینکه ظرفیت نگهداری رطوبت خاك رسی بیشتر از خاك شنی است بنابراین دمای خاك در سطح شن زار بیشتر از رس است)دشتکیان دهقانی 3121(. با توجه به این موضوع بیابانهای شن زار قم از کویرهای دشت رسی باید باالتر باشد. ج( اراضی آسفالت )خیابان( + با توجه به پیکسل سایز باند 6 سنجنده ETM 65 *65 متر وهمینطور باند 33 سنجنده OLI 15*15 می باشد عرض خیابانها حدود 35 متر است. بنابراین اطالعات مربوط به سطوح آسفالت مخلوط با سطوح همجوار آن است و با توجه به اینکه سطوح کناری خیابان ها و حتی وسط بلوارها اکثرا فضای سبز است بنابراین دمای سطوح آسفالت مخلوط با پوشش گیاهی شده است بنابراین دمای سطوح آسفالت پایین آمده است.)دشتکیان و دهقانی 3121( د( اراضی شهر )ساختمانها( با توجه به نقشه پهنه بندی شهر دمای اراضی شهری 35-16 محاسبه شده است که نسبت به آسفالت خیابانها )به دالیل ذکر شده در بند ج( هم بیشتر نشان می دهد. همچنین بطور خاص شهركهای صنعتی به خاطر خارج نمودن گازها و ذرات آالینده تیره رنگ هستند این سطوح تیره رنگ گرمای گسیل شده از سوی خورشید را جذب کرده و در خود نگه می دارند. )کوتی 3123 ( این پدیده باعث افزایش دمای برخی از مناطق شهری نسبت به دمای متوسط شهر شده که این محدوده های حرارتی بنام جزایر حرارتی شهری شناخته می شوند.)معروف نژاد عباس 3135 ( گسترش شهرك اقتصادی-صنعتی سلفچگان در منطقه سلفچگان از عوامل بارز افزایش دمای سطح می باشد که با مقایسه دمای آن )33-33( با دمای متوسط منطقه سلفجگان )35-33( این اختالف مبرهن می باشد. البته با نمایش وضعیت کاربری ها در سطح شهر قم و موقعیت شهرك صنعتی شکوهیه و مقایسه دمای آن) 33-33 ( با دمای متوسط سطح شهر) 16-35 ( و همچنین دمای ایستگاههای هواشناسی می توان به این مهم پی برد.گسترش کارخانجات و کوره پزخانه ها به علت وجود صنایع آالینده و حرارت زا در نواحی مرکزی شهر قم در سال 8558 باعث شد نواحی حرارتی طی سالیان بعد به خارج از شهر منتقل شود بطوریکه شهرك صنعتی شکوهیه به 15 کیلومتری شمال و کوره پزخانه ها به 85 کیلومتری جنوب شرق قم انتقال یافت. 7
شکل 2 و 3- نقشه پهنه بندی LST استان قم سالهای 2013-2002 شکل 4 و 5- نقشه طبقه بندی کاربری اراضی استان قم و شهر قم سالهای 2002-2013 8
شکل 6 - نمایش جزیره حرارتی کوره پزخانه هاوشهرک صنعتی شکوهیه قم 1333 با توحه به پهنه بندی دمای سطح شهر قم -نتیجه گیری : براساس محاسبات انجام شده نتایج داده های ایستگاههای هواشناسی منطقه به طورکلی همسو با نتایج حاصل از دادههای سنجش ازدور هستند.مقایسه دماهای اندازه گیری ایستگاههای سینوپتیک که همزمان باگذرماهواره از روی منطقه با دماهای سطحی محاسبه شده تصویر صورت گرفت و بین داده ها همخوانی نسبی موجود بود با این تفاوت که دماهای سطحی تصویر بدلیل رابطه با کاربری اراضی و جزایر حرارتی با دماهای اندازه گیری شده اختالف 1 الی 33 درجه ای داشتند. در این تحقیق جهت محاسبه دمای سطح زمین از روش NDVI استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که این روش در مناطق دارای پوشش گیاهی متراکم نتایج قابل قبولی را در بر خواهد داشت همچنین نتایج این مطالعه نیز نشان داد که دو جزیره حرارتی مهم صنعتی شهر قم به سمت بخشهای یاز حومه منتقل وگسترش یافته است(شمال وجنوب غرب قم(که باکاهش شدید پوشش گیاهی و بیشترین گسترش کاربریهای صنعتی -کارگاهی مواجه شدهاند. 9
.3 رادی فرزاد مهربان رضاساعی سرکارگر اردکانی علی 3131 پایش دمای سطح زمین) LST ( با استفاده از تصویرماهوارهMODIS )مطالعه موردی استان تهران( ژئوماتیک 31 8.علوی پناه.سیدکاظم 3121 سنجش از دور حرارتی و کاربرد آن در علوم زمین چاپ دوم تهران. 1.شمسی پور. علی اکبر علوی پناه.سیدکاظم محمدی.حسین NOAA-AVHRR 3123 بررسی کارآیی شاخصهای گیاهی وحرارتی ماهواره فصلنامۀعلمی-پژوهشی تحقیقات مرتع وبیابان ایران جلد 31 شمارة 1 3.فاطمی.سیدباقر رضایی.یوسف 3123 مبانی سنجش از دور چاپ دوم تهران. 1.شکیبا. علیرضا کوچک زاده.مهدی ولی سامانی.جمال محمد شریفی.فرود 3123 ارزیابی چند روش برآورد دمای سطح زمین با استفاده از تصاویر ماهواره NOAA در حوزه آبریز دریاچه ارومیه پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی ش 62. 6.معروف نژاد عباس 3135 تاثیر کاربری های شهری در ایجاد جزایر حرارتی )مطالعه موردی : شهر اهواز( 1.صادقی نیا. علیرضا علیجانی بهلول ضیائیان. پرویز 3133 تحلیل فضایی -زمانی جزیره حرارتی کالنشهر تهران -مراجع: بااستفاده ازسنجش ازدور و سیستم اطالعات جغرافیایی جغرافیاومخاطرات محیطی شماره چهارم 2.هاشمی سیدمحمود علوی پناه سیدکاظم دیناروندی مرتضی 3133 ارزیابی توزیع مکانی دمای سطح زمین درمحیط زیست شهری با کاربرد سنجش از دورحرارتی محیط شناسی سال سی ونهم 3.دشتکیان کاظم دهقانی محمدعلی 3121 بررسی دمای سطح زمین در ارتباط با پوشش گیاهی و توسعه شهری با استفاده از سنجش از دور و GIS در مناطق بیابانی مطالعه موردی یزد -اشکذر م 10. Goward, S.N., G.D. Cruickshanks and S. Hope. 1985. Observed Relation Between Thermal Emission and Reflected Spectral Radiance of a Complex Vegetated Landscape. Remote Sens. Environ. 18:137-146. 11. Goward, S.N. and S. Hope. 1989. Evapotranspiration from Combined Reflected Solar and Emitted Terrestrial Radiation: Preliminary FIFE results from AVHRR data. Adv. Space Res. 9: 239-249. 12. Wan, Z., P. Wang and X. Li. 2004. Using MODISLand Surface Temperature and Normalized Difference Vegetation Index Products For Monitoring Drought In The Southern Great Plains, USA. Intl. J. Remote Sens.25(1): 61-72. 13. Price, J.C. 1984. Land surface temperature measurements from the split window channel of the NOAA 7 advanced very high resolution radiometer. J. Geophysical Res. 89: 7231 7237. 14. Prihodk,. L. and S. Goward. 1997. Estimation of air temperature from remotely sensed surface observation. RemoteSens. Environ. 60: 335-346. 10